Op de foto: Eliphus in JAWA. Hij is een vrolijke jongen maar spreekt niet, behalve zijn eigen brabbeltaal. Logopedie zou erg gewenst zijn. Er is één groot probleem:

“Geen budget voor de opleiding van Keniaanse logopedisten.”

In het Keniaanse parlement kwam er tijdens een zitting in 2012 een debat op gang over het tekort aan logopedisten. Parlementslid Rachel Wambui Shebesh was de eerste om de minister voor volksgezondheid Peter Anyang’ Nyong’o met de huidige situatie te confronteren. Van de minister werd verwacht enkele ingrijpende maatregelen op tafel te leggen. Hij kon echter amper met concrete plannen voor de dag komen en concludeerde dat hij nauwelijks iets kan ondernemen zolang er niet meer budget voorhanden is.

De cijfers

Parlementslid Wambui Shebesh startte het debat met enkele hallucinante cijfers. Zo zouden er alleen al in Nairobi 400 000 kinderen zijn die nood hebben aan logopedie en slechts zeven therapeuten om hen te behandelen (ter vergelijking: de Vlaamse Vereniging voor Logopedisten schat het aantal therapeuten in Vlaanderen op 4500 tot 5000). Hoewel die aantallen eerst werden geminimaliseerd door de minister (volgens zijn gegevens zijn er in het hele land slechts 161 803 hulpbehoevenden van die aard), moest hij later toegeven dat vele gevallen niet opgenomen zijn in de tellingen waarover hij beschikt. Kenianen op het platteland kennen immers de noodzaak niet om kinderen met een beperking aan te melden bij diensten voor sociaal welzijn. Ook daarin ligt dus een uitdaging voor het ministerie van volksgezondheid: die Kenianen te bereiken en hen met hun kinderen op behandeling te laten komen.

Waarover de parlementsleden en de minister het wel eens waren, is de te hoge kostprijs van de de praktiserende therapeuten. Zij vragen 4000 Keniaanse shilling (ong. €35) per uur en aangezien een kind 12 uren therapie nodig heeft per week, is dat voor de meeste Kenianen onbetaalbaar. Overbevraging en de tewerkstelling in de privé-sector liggen aan de basis van die hoge kostprijs. Er is dan ook een hoge nood aan meer logopedisten die in openbare instellingen tewerkgesteld zijn.

Logopedisten in Kenia: zeer schaars en zeer duur.

Een opleiding voor logopedisten

De reden voor het tekort aan deze specialisten, is het ontbreken van een kwalitatieve opleiding in Kenia zelf. Daarvoor is het land tot nu toe afhankelijk van naburige landen, zoals Oeganda en Zuid-Afrika. De vraag van parlementslid Wambui Shebesh was dan ook hoe de regering het hoger onderwijs zou ondersteunen bij de ontwikkeling van curricula om logopedisten op te leiden. Volgens minister Anyang’ Nyong’o zijn ze op dit moment al bezig curricula op te stellen voor alle belanghebbenden. Wanneer dat afgehandeld is, start de zoektocht naar instituten die in de opleiding voorzien.

Een allesomvattende visie en concrete doelstellingen kon Anyang’ Nyong’o evenwel niet voorleggen. Zo wil de minister beginnen met alle tekorten in de gezondheidszorg ‘op te lijsten’ en was hij van mening dat één bijkomende logopedist per jaar ‘in elk geval beter zou zijn dan geen’. Net als Philip Kyalo Kaloki vond de minister dat evenwel een inadequate oplossing. Die eerste ijverde overigens voor één logopedisch centrum per provincie en dus minstens 11 therapeuten voor het hele land.

Tot slot kon de minister niet vertellen hoeveel geld er exact zal worden geïnvesteerd in het opstarten van de opleiding logopedie.

ijveren voor één logopedisch centrum per provincie en dus minstens 11 therapeuten voor het hele land.

De budgettaire uitdaging

Dat geld, of eerder het tekort eraan, kwam meermaals ter sprake tijdens de discussie. Meer dan eens liet de minister blijken dat hij zelf weinig kan ondernemen, omdat het toegewezen budget te klein is. De kost voor een opleiding in de logopedie van één persoon, dat in andere landen wordt geschat op 4 miljoen shilling (€ 35 135), kan voorlopig in Kenia niet gedekt worden. Ook voor de algemene gezondheidszorg is het budget ontoereikend. Volgens Anyang’ Nyong’o is er de komende drie tot vijf jaar 85 miljard shilling of €750 000 nodig om op de enorme tekorten te kunnen inspelen, waaraan al 25 jaar niets gedaan is. Waar moet dat geld nu vandaan komen? Uiteraard hangt alles samen met de welvaart van het land, dat in eerste instantie verhoogd moet worden, maar voor de verdeling van het beschikbare budget wees de minister met de vinger naar het parlement zelf. Zij bepalen immers hoeveel financiën het ministerie van volksgezondheid toegewezen krijgt en dus hebben ook zij de bevoegdheid om voor meer middelen te zorgen. Zelf is hij op dat vlak aan handen en voeten gebonden.

Kenia blijft dus kampen met schrijnend tekort aan logopedisten.

Thalia Verbeken